Het stemmen van je drum stel....!!!

Het stemmen van je drumstel....!!

Om te beginnen is het belangrijk om te weten dat er verschillende soorten vellen op de markt zijn met elke hun eigen specifieke klank.

Hierin heb je ook verschillende soorten merken als ook verschillende soorten kwaliteit van vellen.

De keuze voor een bepaald type vel is sterk afhankelijk van je keuze voor muziek.

Speel men rock muziek dan zijn bijvoorbeeld de beroemde Remo Pinstripe vellen een veel gekozen vel.

Dit vel zorgt er voor dat de "attack" zeer kort is, klank kleur is dan ook rijk maar kort en dit met een maximaal volume.

Er zijn ook drummers binnen het rock genre die kiezen voor bijvoorbeeld een Remo Emperor vel.

Dit geeft een rijkere volle klank en wanneer men het onder vel en boven vel exact hetzelfde afstemt je een nog langer uitgerekte klank kan bekomen, de beroemde, boemmmm boemmm.

Binnen al deze vellen heb je zeer grote verschillen en ook hier geld weer, kwaliteit kost geld.

Je kan kiezen voor enkel gelaagde vellen, dubbel gelaagde vellen en ja zelfs drie dubbel gelaagde vellen. 

De keuze voor vellen is persoonlijk, afhankelijk van je muziek keuze en voorkeur voor een bepaalde klank.

Laten we ook meteen even weer de meest gemaakte denkfout herstellen, trommels van een drumstel hebben geen "toonhoogte" daar ze geen gelijkmatige geluidstrillingen produceren, bij geluid van trommels spreken we over "ruis" met andere woorden, we spreken over klank.

Iemand die tegen jouw zegt dat jij bijvoorbeeld je tom één toon hoger moet stemmen klets dus uit zijn nek, daar je nu weet dat we over ruis spreken, met andere woorden klank en geen toon.

Als laatste maar daarom niet minder belangrijk, stemmen van je drumstel leer je door het te doen.

De Britten zeggen, "the proof of the pudding is in the eating" is hier dan ook van toepassing.

Door te experimenteren met verschillende spanningen en dergelijke leer je uiteindelijk hoe je een drumstel goed moet afstemmen.

Om te leren hoe je een drumstel moet stemmen is het belangrijk dat je eerst de basis van het stemmen leert.

Hieronder beschrijf ik de methode die je kan toepassen op elk "Akoestisch"' drum stel, met enige uitzonderingen daar gelaten namelijk de acryl drum stellen die tegenwoordig in opmars zijn.

Het is nog steeds een akoestisch drumstel maar in plaats van hout gebruikt men als basis materiaal acryl.

Het basis stemmen blijft het zelfde maar met dit soort drum stellen zul je merken dat de basis stemming niet voldoende is om een vet geluid te bekomen, zeer fijne fine tuning en keuze voor specifieke vellen is dan doorslaggevend.

Ik zal gaande weg dit bericht uitleggen wat stemmen inhoud, trommels en hoe je klanken kan beïnvloeden, hulpmiddelen en tips en trucs mee geven zodat ook jij jouw drumstel in no time kunt stemmen.

Stemmen in het algemeen.

Een drumvel is 50% verantwoordelijk voor de klank van een trommel, de trommel zelf, ook wel ketel genoemd zorgt voor de rest. Wel moet gezegd worden dat er bij de verschillende merken experimenten worden gedaan met verschillende soorten hout en andere materialen om een bepaalde klank te bekomen los van het gekozen vel. Je zal ook merken dat wanneer je flink gaat investeren in je drumstel en kiest voor een middenklasser deze ketels beter klinken dan de instap kits puur en alleen omdat er beter hout, meerdere lagen en meer van dat soort zaken is gebruikt om tot een verbetering van de klank te komen. Maar de basis regel is, en dit geld voor elk akoestisch drumstel, al heb je nog zo'n goede ketels, is je drumstel niet goed gestemd dan klinkt elke drumstel niet goed. Door te experimenteren met verschillende vellen en hoe je deze spant kun je verschillende klanken bekomen waar jij van houd. Vergeet niet, klank is persoonlijk, jij als muzikant moet tevreden zijn over de klank die jouw drumstel produceert. Als men een drum stel wilt gaan stemmen met bestaande vellen skip dan even deze volgende regels en ga verder naar het volgende hoofdstuk de toms. De basis handeling voor elke trommel is dat je elke trommel eerst plat op de grond legt met de kant naar boven waar je het nieuwe vel op gaat plasten. Leg zeker een handdoek onder de tom zodat je deze niet beschadigd. Zorg er meteen voor dat de randen schoon zijn en verwijder indien nodig vuil en andere verontreinigingen. Het is misschien niet verkeerd om ook even de binnenkant van je ketel schoon te maken, immers ligt de ketel nu toch open. Een zeer belangrijke opmerking, als men vellen vervangt zorg er dan voor dat de span ring weer op dezelfde manier terug geplaatst wordt op de ketel. Dit heeft te maken met de reactie van het materiaal van je ketel en je span ring. Deze gaan zich naar verloop van tijd naar elkaar zetten, dus het is handig om voordat je het vel vervangt even met een plak bandje op je ketel en je span ring aangeeft hoe ze op elkaar hebben gezeten. Zo weet je zeker dat je de span ring zo terug plaatst zoals hij eerder op de ketel heeft gezeten. Plaats je vel in het midden van de ketel, plaats de span ring over het vel zonder kracht te gebruiken. Controleer even of de overeenstemmende gaten waar de span bouten in komen in lijn liggen met de gaten van de span ring. Plaats in elk gat een span bout, draai ze nog niet aan, gewoon losjes aanzetten. Zijn alle span bouten geplaatst draai je met de hand alle spanbouten vast, geen overdreven kracht gebruiken, hand vast is voldoende. Dan neemt men een stem sleutel en draait één span bout één volledige rotatie. Dan selecteer je de over liggende span bout en doet hetzelfde, en zo ga je te werk tot dat alle spanbouten één volledige rotatie hebben gedraaid door steeds de over liggende span bout die je net hebt aangedraaid aan te spannen. Nu heb je het vel nog niet gestemd en moet je de spanbouten volgens het zelfde principe verder aanspannen. Steeds de over liggende span bout één volledige rotatie en zo verder. Je neemt een drum stok en controleert door korte tikken op je vel dicht bij elke span bout of de klank overeenstemt met de dichtstbijzijnde span bout. Hier is de klank belangrijk, kies je voor een hogere klank dan span je strakker, wil je de klank lager dan moet de span bout losser. Wijkt de klank af draai dan de span bout strakker of losser totdat de klank het zelfde is bij alle span bouten. Nu is je ketel gestemd en kun je de andere kant gaan doen indien dit nodig mocht zijn. Denk hier aan de verschillende mogelijkheden die je hebt om te kiezen voor een hogere spanning voor je onder vel ten opzichte van je boven vel. Zeer handig om te controleren of je spanning bij elke span bout hetzelfde is door een stem sleutel aan te schaffen dat een moment sleutel principe hanteert. Je stelt de sleutel in op een bepaalde kracht, bij het aandraaien van de span bout zal de sleutel bij het bereiken van de ingestelde spanning klikken. Zo weet je dat je de span bout hebt ingesteld op de vooraf ingestelde maximale kracht. Hanteer hetzelfde principe zoals eerder gezegd, steeds de over liggende span bout aandraaien van de span bout die je net hebt aangedraaid. Doe dit ook steeds met kleine stappen, steeds één instelling hoger of lager. Stel je deze moment stem sleutel meteen in op de hoogste gewenste spanning loop je het risico dat je vel scheef gaat zitten. Hoe gelijk mogelijk de spanbouten ten opzichte van elkaar zijn afgesteld des te beter klinkt het vel en de ketel. Wil je het nog beter kunnen afstellen dan kun je kiezen om als extra tool een druk meter te gebruiken. Deze zet je dan dicht in de buurt van elke span bout op je vel en je kan dan zien hoe strak je vel staat gespannen bij deze span bout, controleer je dat voor elke span bout dan kun je nog exacter het vel afregelen. Dit vraagt oefening en geduld, beter een paar keer opnieuw dan chronisch verkeerd bij wijze van spreken. Bij sommige vellen, zeker bij meer lagen vellen is het belangrijk om na de eerste spanning even met je vlakke hand midden op het vel de drukken zodat je deze even oprekt. Je zal dan merken dat je span bouten meteen losser komen te staan en dan herhaal je de hierboven vermelde procedure opnieuw. Bij het spannen van deze vellen hoor je zo ook kraken, dat is een teken dat ze op spanning beginnen te komen. Bij nieuwe vellen geld altijd, na het stemmen even bespelen, en opnieuw controleren zodat je zeker weet dat de rek maximaal is en dat je vel op de ingestelde spanning blijft staan. Hier geld ook dat het verloop tussen het goed afgestemd staan en het opnieuw moeten stemmen afhankelijk is van je kwaliteit van je vel en ook de ketel en zeker de manier van spelen. Als de hierboven vermelde methode steeds hanteert zul je uiteindelijk je drumstel stemmen.

De Toms

Elke trommel heeft een eigen klankkleur waarop hij het beste klinkt.

Het stemmen van de toms is ook smaak gebonden, wil je korte klappen zonder dat het geluid ver draagt kan je het onder vel bijvoorbeeld, één of twee rotatie(s) extra op de spanbouten, stemmen ten opzichte van je boven vel. Hierdoor is de klank van je onder vel hoger dan je boven vel en is je dragend geluid korter en de klank ook. Stem je het onder vel hetzelfde als je boven vel dan krijg je een rijkere klank die ook verder draagt.

Bij een drumstel is het niet zo als bij een gitaar, een drumstel mag je stemmen zoals jij het mooi vindt.

Het is wel van belang dat tom1 hoger klinkt dan tom2 en tom2 op zijn beurt hoger dan de floortom, en ga zo maar verder.

Zorg ervoor dat het zo geleidelijk mogelijk (van tom1 tot floortom) overloopt.

Denk eraan: Een drumstel stemmen leer je alleen maar door het heel vaak te doen!

De Bass Drum

Bij de basdrum het bijna hetzelfde verhaal, hier geld alleen dat wanneer men het voor vel en achter vel losser spant men een diepere klank kan bekomen. Vergeet even de beroemde trucs die je steeds hoort, gebruik een dekbed of een deken dan klinkt je bass drum nog vetter. Laat ik je zeggen dat wanneer je een dekbed en/of deken nodig hebt om een bass drum diep te laten klinken je een slechte kwaliteit bass drum hebt of je vellen zijn niet goed gestemd. Een goede bass drum heeft geen dekbed nodig om diep en vet te klinken. Juist door het spelen met verschillende spanningen en gebruik van verschillende soorten vellen kan je een diep geluid bekomen zoals een bass drum behoort te klinken. Zodra je dekbedden van zolder begint te sleuren weet je dat je niet goed bezig bent en beter kunt denken aan de aanschaf van een beter bass drum. immers maakt de bass drum deel uit van het hart van het drumstel, deze moet van goede kwaliteit zijn. De keuze voor vellen is hier ook persoonlijk en afhankelijk van je muziek stijl. Één simpel regel geld hier voor alles, hoe dikker je vel des te vetter en harder is je klank. De bekende termen van 2 Stroke en 3 Stroke komen dan voorbij wat simpelweg inhoud de hoeveelheid lagen van je vel. 2 lagen klinken anders dan 3 lagen en ga zo maar door. Bij de bass drum is het belangrijk om de spanbouten dusdanig los te zetten, net vast genoeg zodat je niet los trillen. Doe dit vooral voor het voor vel van je bass drum, het vel waar je met je voet pedaal op klopt kun je iets strakker zetten, immers zijn de trillingen iets sterker dan bij het voor vel. Bij een bass drum is het belangrijk dat de lucht verplaatsing, die bij een bass drum veel hoger is dan bij een tom, optimaal kan plaats vinden. Je kan dan bijvoorbeeld kiezen om in je voor vel een gat te maken met behulp van een ring die je zelf kan plaatsten. Deze kun je bij elke drum zaak kopen en zelf plaatsen, volg hier voor de instructies die voor de ring gelden die bij het product zijn toegevoegd. Door dit gat kan de lucht beter verplaatsen en zal je klank te goede komen. Rijker en voller geluid zal het resultaat zijn, en je hebt meteen een opening waar je jouw bass drum microfoon in kunt plaatsen wil je deze gaan gebruiken bij een live optreden. Voor de bass drum zijn er ook verschillende soorten vellen te verkrijgen, ga naar je drum zaak en laat je adviseren.

De Snare

De snare is ook gebonden aan een persoonlijke afstemming. De één vindt een doffe, droge snare erg mooi, maar de ander geeft de voorkeur aan een felle, scherpe snare. Hoe strakker je het vel spant des te feller wordt je snare, en dit in combinatie met een goede aftelling van je snare mat.

De spanning van de snaremat kun je ook regelen door aan het draaiknopje aan de zijkant van de trommel te draaien.

Als deze slap staat klinkt zelfs de beste snaredrum nergens naar.

Zorg ervoor dat de spanbouten naast de snaremat iets losser staan dan de rest.

Dit voorkomt dat de snaren ongewenst gaan "meezingen" zodat je snare optimaal kan laten klinken. Belangrijk om te weten dat het stemmen van je snare hoofdzakelijk op je boven vel gebeurd. Het onder vel van een snare heeft een andere functie dan een onder vel van een tom. Het onder vel van een snare moet wel regelmatig worden aangespannen zoals bij alle ketels dit het geval is alleen zorg je er voor dat het onder vel gelijkmatig strak staat en dat je snare mat het vel raakt. Met je boven vel ga je de klank bepalen van je snare, hoe strakker hoe feller hoe losser hoe doffer, hier gelden weer de smaak of de muziek die je speelt als leidraad hoe je de snare afstemt.

Dempen

Dan nog het laatste onderdeel, het dempen van je ketels. Dit kun je op verschillende manieren doen, zelfs na het perfect stemmen van je ketels kan het zijn dat je toch geluiden hoort die je niet wenst te horen. Of je hebt een klank gekozen die je wenst maar je wilt hem iets temperen. De ruimte waarin je speelt of het podium waarop je staat met je mede muzikanten zorgt voor een nadelige invloed op je drum stel waardoor er ketels kunnen gaan "zingen" en/of "rammelen", om dit te verhelpen kun je kiezen om te gaan dempen. Dit kan je op verschillende manieren voor elkaar krijgen door het juiste middel voor het juiste probleem te gebruiken. Je hebt de welbekende demp ringen, deze leg je op je vel en zorgt er voor dat je de trilling van je boven vel korter is. Resultaat de klank wordt korter, doffer en draagt minder ver, nadeel is dat je geen keuze hebt en allen maar één bepaalde demping verkrijgt en dit voor het hele vel. Demp ringen halen in feite niet je storing weg maar dempen het zover dat de storing niet meer te horen is. De vraag is of je dit wenst, immers gaat er een groot gedeelte van je klank verloren. Dan heb je de eenvoudige manier, de bekende plak bandjes, deze kun je op specifieke plaatsen van je vel plaatsen waarvan jij denkt dat het "zingen" of rammelen door wordt veroorzaakt. Door het plak bandje op de plek te plakken elimineer je dit niet gewenste geluid. Voordeel is dat je demping specifieker is zonder het hele vel te moeten dempen. Het probleem wordt opgelost maar je behoud een groot gedeelte van je basis klank. Hiervoor hebben we tegenwoordig een nieuw product dat heet "moongel"'. Het ziet er uit en voelt aan als de welbekende "Flubber" van vroeger alleen in kleine plakjes. Deze zijn beter dan de plak bandjes omdat je ze kan hergebruiken als je klaar bent met drummen. Je plakt ze net zo als de plak bandjes op de plaats waar je de demping wenst toe te passen. Voordeel van deze moongel is dat je ze niet alleen steeds kunt hergebruiken je kan ze ook op of tegen de span ring plasten mocht deze "zingen" en/of rammelen. De moongel werkt beter om dat het zoals "Flubber" is, het absorbeert de storing beter met een nog groter behoud van je klank. Plakken ze niet meer goed, even onder het water afspoelen met afwas middel en ze zijn weer als nieuw. Gebruik je plak band, en meestal is dat van zeer stevige en dikke tape dan krijg je dit bijna niet meer van je vel af zonder het vel te beschadigen. En vergeet niet, elke ruimte en/of podium waar je drumstel staat klinkt anders, en bij sommige ruimtes en/of podia is de eerder ingestelde demping niet nodig en dan heb je met de moongel het ook zo weer weg gehaald mocht je het niet nodig hebben. Ik hoop dat je iets hebt aan deze uitleg, vergeet niet, klank is iets persoonlijk, stem je drumstel zo af zo dat jij er tevreden over bent. Om te stemmen hoef je geen raket geleerde te zijn maar door het te doen leer je hoe het moet. Succes. Marco